LÞch sö ViÖt Nam Cuéc kh¸ng chiÕn lÇn thø ba Qu©n Nguyªn l¹i x©m lîc níc ta, trËn V©n §ån ThÊt b¹i nÆng nÒ ë §¹i ViÖt lµm cho vua Nguyªn - Hèt TÊt LiÖt hÕt søc c¨m giËn. Y lËp tøc h¹ lÖnh chuÈn bÞ ®¸nh níc ta mét lÇn n÷a. Hµng chôc v¹n qu©n, hµng tr¨m thuyÒn chiÕn lín vµ thuyÒn chë l¬ng ®îc huy ®éng cho cuéc x©m lîc. Nhng lóc xuÊt ph¸t, Hèt TÊt LiÖt dÆn bän chØ huy: "Kh«ng ®îc cho Giao ChØ lµ níc nhá mµ khinh thêng". §îc tin ®ã, vua TrÇn h¹ lÖnh cho c¸c ®Þa ph¬ng chuÈn bÞ chiÕn ®Êu. TrÇn Hng §¹o ®îc cö lµm tæng chØ huy toµn qu©n. Tr¶ lêi c©u hái cña vua TrÇn vÒ thÕ giÆc, TrÇn Hng §¹o nãi: "N¨m nay thÕ giÆc dÔ ®¸nh". TrÇn Kh¸nh D ®îc phong phã tíng, chÞu tr¸ch nhiÖm b¶o vÖ vïng biÓn ®«ng - b¾c. Th¸ng 12 n¨m 1287, qu©n x©m lîc å ¹t trµn vµo níc ta. Cuéc kh¸ng chiÕn bïng næ. Qu©n bé cña giÆc do Tho¸t Hoan chØ huy vît biªn giíi, ®¸nh vµo L¹ng S¬n, råi tiÕn xuèng phÝa nam. Qu©n ta ®¸nh k×m ch©n chóng ë mét sè vïng hiÓm yÕu. Tho¸t Hoan ®ãng ®¹i qu©n l¹i ë V¹n KiÕp, x©y dùng c¨n cø ®Þnh ®¸nh l©u dµi víi ta. Cïng lóc ®ã, 600 thuyÒn chiÕn lín do ¤ M· Nhi, mét tªn tíng hung ¸c ®· tõng tham gia cuéc x©m lîc lÇn tríc, cÇm ®Çu, theo ®êng biÓn tiÕn vµo níc ta. Phã tíng TrÇn Kh¸nh D tæ chøc mét cuéc tËp kÝch ë V©n §ån, nhng bÞ giÆc ®¸nh lui. ¤ M· Nhi hïng hæ dong thuyÒn vît qua s«ng B¹ch §»ng, tiÕn vÒ héi qu©n ë V¹n KiÕp.
§o¸n biÕt ®oµn thuyÒn l¬ng cña giÆc thÕ nµo còng ®Õn mµ ®¹i qu©n b¶o vÖ nã ®· ®i xa, TrÇn Kh¸nh D gÊp rót chuÈn bÞ trËn tËp kÝch míi. Qu¶ nhiªn, mÊy ngµy sau, ®oµn thuyÒn l¬ng cña giÆc do Tr¬ng V¨n Hæ chØ huy, chËm ch¹p tiÕn qua V©n §ån. Cã lÖnh chiÕn ®Êu. Qu©n ta tõ nhiÒu phÝa ®æ ra ®¸nh d÷ déi. PhÇn lín thuyÒn l¬ng cña giÆc bÞ ®¾m. Sè cßn l¹i bÞ ta chiÕm. §îi m·i kh«ng thÊy ®oµn thuyÒn l¬ng ®Õn, vµo cuèi th¸ng giªng n¨m 1288, Tho¸t Hoan xua qu©n tiÕn xuèng Th¨ng Long. Còng nh lÇn tríc, Th¨ng Long v¾ng lÆng. GiÆc ®iªn cuång cíp ph¸ c¸c lµng xung quanh, nhng ®Õn ®©u còng bÞ nh©n d©n ta chèng tr¶ quyÕt liÖt. §¹i qu©n cña Tho¸t Hoan r¬i dÇn vµo mét t×nh c¶nh hÕt søc khèn ®èn. TrËn B¹ch §»ng lÞch sö. Kh¸ng chiÕn hoµn toµn th¾ng lîi Tin chiÕn th¾ng V©n §ån b¸o vÒ, TrÇn Hng §¹o x¸c ®Þnh kÕ ho¹ch ph¶n c«ng tiªu diÖt giÆc ë s«ng B¹ch §»ng vµ b¾t tay ngay vµo viÖc tæ chøc trËn ®¸nh.
§óng nh dù ®o¸n cña ta, qu©n giÆc ®ãng ë Th¨ng Long thiÕu l¬ng thùc nghiªm träng. Kh«ng mét tin tøc g× vÒ ®oµn thuyÒn l¬ng, Tho¸t Hoan bÝ thÕ, h¹ lÖnh rót qu©n vÒ V¹n KiÕp. Vµo lóc ®ã, qu©n ta më ®Çu cuéc tæng ph¶n c«ng b»ng viÖc chiÕm l¹i mét sè n¬i tríc ®©y giÆc ®ãng. C¸c ®¹o d©n binh ®îc lÖnh ngµy ®ªm quÊy ph¸ giÆc ë V¹n KiÕp, lµm chóng cµng lóng tóng vµ hoang mang. Tho¸t Hoan buéc ph¶i chia qu©n lµm hai, rót vÒ níc. §Çu th¸ng 4, ®oµn thuyÒn do ¤ M· Nhi chØ huy, cã kþ binh hé tèng, rót vÒ níc tríc theo híng s«ng B¹ch §»ng. Qu©n d©n ta ®· ph¸ cÇu, ®êng, liªn tiÕp tËp kÝch giÆc khiÕn cho chóng ph¶i vÊt v¶ l¾m míi ®Õn ®îc B¹ch §»ng, ®óng vµo ngµy giê ta dù kiÕn. Mét sè thuyÒn nhÑ cña ta b¬i ra khiªu chiÕn råi vê thua ch¹y. §¹i qu©n cña giÆc h¨m hë ®uæi theo, lät vµo trËn ®Þa mai phôc. Níc triÒu xuèng nhanh. Tõ hai bªn bê, hµng ngh×n thuyÒn nhá cña ta ®æ ra, ph¸ vì ®éi h×nh giÆc, chiÕn ®Êu quyÕt liÖt. BÞ ®¸nh bÊt ngê vµ qu¸ m¹nh, giÆc hèt ho¶ng ®ua nhau rót nhanh ra biÓn. ThuyÒn cña chóng x« c¶ vµo b·i cäc ®ang nh« lªn, ïn l¹i, vì, ®¾m. Gi÷a lóc ®ã, hµng lo¹t bÌ löa xu«i nhanh theo triÒu xuèng, l¹i lao vµo. Qu©n giÆc khiÕp sî nh¶y lªn bê, vµ ë ®©y, ®¹i qu©n cña vua TrÇn vµ TrÇn Hng §¹o ®· ®ãn chóng b»ng nh÷ng ®ßn chÝ m¹ng. Toµn bé ®¹o thuyÒn binh cña giÆc bÞ tiªu diÖt. ¤ M· Nhi bÞ b¾t. Cïng thêi gian ®ã, ta liªn tiÕp phôc kÝch vµ ®¸nh t¬i bêi ®¹o binh theo Tho¸t Hoan rót vÒ híng L¹ng S¬n. Tho¸t Hoan cïng mét sè b¹i tíng ph¶i liÒu m¹ng, vît rõng theo ®êng t¾t míi ch¹y tho¸t ®îc vÒ níc. Ngµy 18 th¸ng 4 n¨m 1288, lµm lÔ tÕ mõng th¾ng trËn tríc l¨ng TrÇn Th¸i T«ng, vua TrÇn Nh©n T«ng ®· c¶m xóc ®äc lªn hai c©u:
Trong vßng ba m¬i n¨m, kÓ tõ ngµy vã ngùa cña qu©n M«ng - Nguyªn hung b¹o lÇn ®Çu tiªn giµy xÐo lªn ®Êt níc, qu©n d©n §¹i ViÖt ba lÇn chiÕn th¾ng hÕt søc vÎ vang. NÒn ®éc lËp cña Tæ quèc ®îc gi÷ v÷ng, kÕ ho¹ch bµnh tríng xuèng ph¬ng nam cña ®Õ quèc M«ng - Nguyªn bÞ ph¸ tan. Tr¶ lêi c©u hái cña vua TrÇn vÒ c¸ch chèng giÆc, TrÇn Hng §¹o - ngêi chØ huy hÕt søc tµi giái cña c¸c cuéc kh¸ng chiÕn, ngêi anh hïng vÜ ®¹i cña d©n téc - ®· tãm t¾t nguyªn nh©n c¬ b¶n dÉn ®Õn th¾ng lîi to lín cña qu©n d©n ta, b»ng c©u: "Míi råi, Toa §« vµ ¤ M· Nhi bèn mÆt bao v©y, nhng v× vua t«i ®ång lßng, anh em hßa môc, c¶ níc gãp søc nªn bän giÆc ph¶i chÞu bÞ b¾t". Ph¶i ch¨ng ®ã còng lµ ý nghÜ cña chóng ta ngµy nay? |
Thêi sù §êi sèng chÝnh trÞ Kinh tÕ - X· héi V¨n hãa - Khoa häc -
Gi¸o dôc
§Çu trang