LÞch sö ViÖt Nam
Nh×n l¹i lÞch sö
ViÖt Nam tõ céi nguån Nh÷ng kÕt qu¶ cña c¸c cuéc kh¶o cæ häc vµi chôc n¨m gÇn ®©y cho thÊy, ViÖt Nam trong bèi c¶nh chung cña c¶ khu vùc §«ng-Nam ¸ n»m trong khu vùc quª h¬ng cña loµi ngêi. ViÖt Nam còng lµ mét trong nh÷ng trung t©m n«ng nghiÖp ®Çu tiªn cña thÕ giíi. NÒn v¨n minh s«ng Hång b¾t ®Çu tõ h¬n 4000 n¨m tríc ®· ®¹t ®Õn ®Ønh cao b»ng mét nhµ níc s¬ khai: nhµ níc cña c¸c ®êi Vua Hïng - An D¬ng V¬ng ®· t¹o lËp mét nÒn t¶ng v÷ng bÒn cho sù ph¸t triÓn cña quèc gia - d©n téc ViÖt Nam sau nµy. (Xem tiÕp) Ng« QuyÒn vµ chiÕn th¾ng B¹ch §»ng N¨m 938, mîn cí gióp tªn ph¶n quèc KiÒu C«ng TiÔn, qu©n Nam H¸n do Ho»ng Th¸o cÇm ®Çu ®· tiÕn vµo níc ta qua ®êng s«ng B¹ch §»ng. BiÕt tríc mu ®å cña ®Þch, Ng« QuyÒn cho dùng trËn ®Þa cäc díi lßng s«ng B¹ch §»ng, lîi dông níc thñy triÒu ®¸nh tan ®éi qu©n x©m lîc, giÕt tíng Ho»ng Th¸o. ChiÕn th¾ng B¹ch §»ng n¨m 938 më ra mét kû nguyªn míi: kû nguyªn ®éc lËp l©u dµi vµ ph¸t triÓn rùc rì cña ®Êt níc. (Xem tiÕp) Kh¸ng chiÕn chèng x©m lîc Nam H¸n D¬ng §×nh NghÖ kh«i
phôc quyÒn tù chñ Khóc Thõa Mü thay cha lµ Khóc H¹o trÞ v× ®Êt níc ®· kh«ng chÞu thÇn phôc nhµ Nam H¸n. Mîn cí nµy, n¨m 930, qu©n Nam H¸n ®· kÐo qu©n sang x©m lîc níc ta. Ngay sau ®ã, D¬ng §×nh NghÖ, mét tíng cò cña hä Khóc ë Thanh Hãa ®· chiªu tËp nghÜa binh nhanh chãng ®¸nh tan ®¹o qu©n x©m lîc, gi¶i phãng thµnh §¹i La, kh«i phôc chñ quyÒn ®Êt níc. (Xem tiÕp) Khóc Thõa Dô dùng quyÒn tù chñ Cuèi thÕ kû thø chÝn, nh©n lóc t×nh h×nh nhµ §êng rèi lo¹n, mét hµo trëng ë Cóc Bå, Hång Ch©u (Ninh Giang, H¶i D¬ng) lµ Khóc Thõa Dô ®· næi dËy chiÕm thµnh Tèng B×nh (Hµ Néi), tù xng lµ tiÕt ®é sø. Tuy vÉn mang danh hiÖu mét chøc quan nhµ §êng song «ng ®· thËt sù giµnh l¹i quyÒn tù chñ cho d©n téc. §ã lµ c¬ së rÊt quan träng ®Ó ngêi ViÖt sau nµy giµnh chñ quyÒn ®éc lËp hoµn toµn. (Xem tiÕp) Khëi nghÜa cña ngêi ViÖt thÕ kû 8-10 Trong suèt 3 thÕ kû tõ 8-10, ngêi ViÖt kh«ng ngõng næi dËy chèng ¸ch ®« hé cña nhµ §êng. §¸ng chó ý nhÊt lµ c¸c cuéc khëi nghÜa cña Phïng Hng (766-779) vµ D¬ng Thanh (819-820). Cã thÓ xem c¸c cuéc khëi nghÜa nµy lµ nh÷ng cuéc tËp dît lín ®Ó nh©n d©n ViÖt Nam giµnh th¾ng lîi hoµn toµn vµo thÕ kû 10. (Xem tiÕp) Cuéc khëi nghÜa Mai Thóc Loan (722) Trong c¸c cuéc khëi nghÜa liªn tiÕp cña ngêi ViÖt chèng l¹i ¸ch ®« hé cña nhµ Tïy - §êng tõ thÕ kû 7 - 9, ®¸ng chó ý lµ cuéc khëi nghÜa Mai Thóc Loan (722). Mai Thóc Loan ngêi vïng Th¹ch Hµ, Hµ TÜnh, do bÊt b×nh víi chÕ ®é cèng n¹p nhµ §êng ®· ®øng lªn kªu gäi næi dËy. Tõ c¨n cø ë vïng Sa Nam, nghÜa qu©n ph¸t triÓn lªn hµng tr¨m ngh×n ngêi, ®¸nh ra thµnh Tèng B×nh (Hµ Néi), gi¶i phãng ®Êt níc, Mai Thóc Loan xng hoµng ®Õ (Mai H¾c §Õ). (Xem tiÕp) TriÖu Quang Phôc giµnh l¹i ®éc lËp d©n téc Sau khi Lý Nam §Õ mÊt, TriÖu Quang Phôc, mét tíng trÎ cña Lý BÝ ®em h¬n mét v¹n qu©n lui vÒ c¨n cø míi ë D¹ Tr¹ch (Hng Yªn). Víi ®Þa thÕ s«ng l¹ch, ®Çm hå thuËn lîi cïng víi chiÕn lîc qu©n sù ®óng ®¾n, qu©n cña TriÖu Quang Phôc cµng ®¸nh cµng m¹nh, ®Þch ngµy cµng suy yÕu. N¨m 550, Trung Quèc gÆp rèi lo¹n, TriÖu Quang Phôc më lo¹t tiÕn c«ng lín vµo qu©n giÆc, giµnh l¹i quyÒn tù chñ trªn toµn ®Êt níc. (Xem tiÕp) Khëi nghÜa Lý BÝ
vµ Nhµ níc V¹n Xu©n Nöa ®Çu thÕ kû thø s¸u, níc ViÖt ph¶i chÞu ¸ch ®« hé tµn b¹o cña nhµ L¬ng. N¨m 542, Lý BÝ - mét hµo trëng quª ë huyÖn Th¸i B×nh (cã lÏ thuéc vïng hai bê s«ng Hång, trªn thÞ x· S¬n T©y) - ®· phÊt cê khëi nghÜa vµ thµnh c«ng nhanh chãng. N¨m 544, Lý BÝ tù xng lµ hoµng ®Õ (Lý Nam §Õ), ®Æt tªn níc lµ V¹n Xu©n. Song ngay sau ®ã, nhµ L¬ng l¹i ®em qu©n sang x©m lîc níc V¹n Xu©n non trÎ, qu©n cña Lý BÝ thÊt b¹i, ph¶i rót vÒ Tam N«ng (VÜnh Phóc). Hai n¨m sau, Lý Nam §Õ mÊt, vÞ tíng trÎ TriÖu Quang Phôc ®îc trao quyÒn chØ huy cuéc kh¸ng chiÕn chèng qu©n L¬ng. (Xem tiÕp) Níc ViÖt tõ
sau Trng V¬ng Trong suèt 6 thÕ kû (tõ sau thÊt b¹i cña Trng V¬ng tíi tríc cuéc khëi nghÜa cña Lý Nam §Õ), ®êi sèng kinh tÕ, v¨n hãa, x· héi cña ngêi ViÖt ph¶i chÞu nh÷ng biÕn ®æi to lín. MÆc dÇu chÝnh quyÒn ®« hé cña c¸c triÒu ®¹i phong kiÕn Trung Quèc ra søc ®µn ¸p, k×m nÐn, song d©n téc ViÖt vÉn kh«ng ngõng ®Êu tranh duy tr× cuéc sèng, ph¸t triÓn kinh tÕ, duy tr× b¶n s¾c v¨n hãa vµ giµnh l¹i quyÒn ®éc lËp. (Xem tiÕp) Cuéc khëi nghÜa Hai Bµ Trng Níc ¢u L¹c mÊt, bän quan l¹i cai trÞ nhµ H¸n ra søc v¬ vÐt, bãc lét tµn b¹o vµ thùc hiÖn ©m mu ®ång hãa ®èi víi ngêi ViÖt. N¨m 40, hai chÞ em Trng Tr¾c vµ Trng NhÞ lµ con g¸i L¹c tíng thuéc dßng dâi Hïng V¬ng ë Mª Linh (nay thuéc Hµ T©y, VÜnh Phóc) ®· phÊt cê næi dËy, trong vßng kh«ng ®Çy mét th¸ng ®· thu phôc toµn bé c¸c thµnh tr× bÞ chiÕm ®ãng. Cuéc khëi nghÜa th¾ng lîi kh«ng chØ giµnh l¹i ®éc lËp mµ cßn kh¼ng ®Þnh b¶n s¾c v¨n hãa, tinh thÇn bÊt khuÊt cña d©n téc ViÖt. (Xem tiÕp) Cuéc kh¸ng chiÕn chèng TriÖu Níc ¢u L¹c thêi An D¬ng V¬ng lµ mét quèc gia hïng m¹nh, cã vò khÝ tèt, thµnh Cæ Loa kiªn cè, nh©n d©n ®oµn kÕt, ®· nhiÒu lÇn ®¸nh b¹i qu©n x©m lîc cña TriÖu §µ. Nhng chØ v× chñ quan, An D¬ng V¬ng m¾c mu kÕ cña ®Þch, xa rêi nh©n d©n, xa rêi nh÷ng ngêi c¬ng trùc tµi giái nªn ®· ®Ó níc ¢u L¹c r¬i vµo tay nhµ TriÖu (kho¶ng n¨m 179 tr.CN), më ®Çu thêi kú B¾c thuéc kÐo dµi h¬n mét ngh×n n¨m. (Xem tiÕp) Thµnh Cæ Loa Thµnh Cæ Loa ë §«ng Anh, Hµ Néi - trung t©m cña níc ¢u L¹c ®êi An D¬ng V¬ng, lµ mét kú c«ng lao ®éng cña ngêi ViÖt cæ trong buæi ®Çu dùng níc. Ngêi ViÖt thêi ®ã ®· biÕt nghiªn cøu têng tËn vµ lîi dông ®Þa h×nh mét c¸ch th«ng minh, s¸ng t¹o ®Ó x©y dùng c«ng tr×nh qu©n sù kiªn cè, ho¹t ®éng theo c¸ch kÕt hîp gi÷a qu©n bé vµ qu©n thñy. Thµnh Cæ Loa kh«ng chØ cho thÊy nh÷ng tiÕn bé vÒ kü thuËt x©y dùng nghÖ thuËt qu©n sù cña ngêi ViÖt cæ mµ cßn thÓ hiÖn mét bíc ph¸t triÓn míi cña nhµ níc vµ x· héi ¢u L¹c. (Xem tiÕp) Sù ph¸t triÓn cña nhµ níc ¢u L¹c Cæng ®Òn Cæ Loa. Níc ¢u L¹c chØ tån t¹i trong gÇn 30 n¨m (kho¶ng 208-179 tríc C«ng nguyªn) song ®Ó l¹i nh÷ng dÊu Ên quan träng. Kinh tÕ, chÝnh trÞ, v¨n hãa thêi ¢u L¹c tiÕp tôc ph¸t triÓn trªn c¬ së nh÷ng thµnh tùu cña níc V¨n Lang. Do yªu cÇu chèng ngo¹i x©m, kü thuËt qu©n sù cã nh÷ng tiÕn bé vît bËc. §Æc biÖt, thêi kú nµy cã thµnh Cæ Loa lµ mét c«ng tr×nh kiÕn tróc qu©n sù næi tiÕng thÓ hiÖn nhiÒu chØ tiªu ph¸t triÓn cña níc ¢u L¹c. (Xem tiÕp) Níc ¢u L¹c TiÕp sau níc V¨n Lang ®êi Hïng V¬ng lµ ¢u L¹c ®êi An D¬ng V¬ng. Níc ¢u L¹c ra ®êi trªn c¬ së sù hîp nhÊt cña céng ®ång ngêi ¢u ViÖt vµ L¹c ViÖt. Hai céng ®ång nµy vèn cã quan hÖ kh¸ mËt thiÕt, ®· cïng nhau ®¸nh tan qu©n TÇn x©m lîc. Kinh ®« cña níc ¢u L¹c ®îc dêi tõ Phong Ch©u, B¹ch H¹c, Phó Thä, xuèng Cæ Loa, §«ng Anh, ngo¹i thµnh Hµ Néi. (Xem tiÕp) X· héi V¨n Lang Trong thêi ®¹i V¨n Lang, ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cña ngêi d©n ®· ph¸t triÓn kh¸ cao, ý thøc céng ®ång vÒ d©n téc, ®Êt níc ®· h×nh thµnh vµ ngµy cµng ®îc cñng cè. C¸c nhµ sö häc kh¼ng ®Þnh: §Õn giai ®o¹n nµy ®· xuÊt hiÖn nÒn v¨n minh cæ xa nhÊt cña ngêi ViÖt - nÒn v¨n minh s«ng Hång (hay cßn gäi lµ v¨n minh V¨n Lang, v¨n minh §«ng S¬n). Víi nÒn v¨n minh s«ng Hång ®Êt níc ViÖt Nam ®· bíc vµo mét kû nguyªn míi: kû nguyªn më ®Çu sù nghiÖp dùng níc vµ gi÷ níc, kû nguyªn v¨n minh ®Çu tiªn cña d©n téc. (Xem tiÕp) Nhµ níc V¨n Lang vµ c¸c Vua Hïng Nhµ níc V¨n Lang ra ®êi vµo kho¶ng thÕ kû 7 tríc C«ng nguyªn, trªn c¬ së sù ph¸t triÓn kinh tÕ, x· héi kh¸ cao cña c d©n thêi ®¹i v¨n hãa §«ng S¬n vµ qu¸ tr×nh liªn minh c¸c bé l¹c ë lu vùc s«ng Hång, s«ng C¶ vµ s«ng M·. Nhµ níc ®Çu tiªn nµy tuy cã tæ chøc ®¬n gi¶n song cã mét vÞ trÝ quan träng trong viÖc cè kÕt toµn bé céng ®ång c d©n sèng trªn ®Êt ViÖt Nam thêi bÊy giê ®Ó dùng níc vµ gi÷ níc. (Xem tiÕp) Thêi dùng níc Sau hµng tr¨m ngh×n n¨m lao ®éng vµ s¸ng t¹o, tõ nh÷ng c«ng cô ®¸ cò th« s¬ ®Õn sù ph¸t minh ra kü thuËt luyÖn kim vµ nghÒ n«ng trång lóa níc, ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cña ngêi nguyªn thñy ViÖt Nam ngµy cµng ®îc n©ng cao. §Õn giai ®o¹n v¨n hãa §«ng S¬n (kho¶ng tõ thÕ kû 3 (tríc c«ng nguyªn), ®· h×nh thµnh nh÷ng tiÒn ®Ò vÒ kinh tÕ, x· héi ®Ó ra ®êi mét l·nh thæ chung, mét nÒn v¨n hãa, v¨n minh chung vµ mét tæ chøc chÝnh trÞ, x· héi chung. §ã lµ Nhµ níc V¨n Lang - ¢u L¹c (kho¶ng thÕ kû 7-8 tríc c«ng nguyªn). (Xem tiÕp) Ngêi nguyªn thñy trªn ®Êt ViÖt Nam C¸c nhµ kh¶o cæ häc ®· t×m thÊy nhiÒu dÊu vÕt cña ngêi vîn trªn ®Êt ViÖt Nam c¸ch nay kho¶ng nöa triÖu n¨m. Ngêi hiÖn ®¹i (ngêi kh«n ngoan) còng tõng sèng ë ViÖt Nam c¸ch nay kho¶ng tõ 10.000 ®Õn 18.000 n¨m. Tr¶i qua c¸c nÒn v¨n hãa S¬n Vi, Hßa B×nh, B¾c S¬n, Phïng Nguyªn, ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cña c d©n trªn ®Êt ViÖt Nam ®· cã nh÷ng bíc ph¸t triÓn lín. Thùc tÕ lÞch sö kh¼ng ®Þnh ViÖt Nam lµ mét trong nh÷ng trung t©m ph¸t minh n«ng nghiÖp sím nhÊt thÕ giíi. (Xem tiÕp) §Êt níc vµ con ngêi D©n téc ViÖt Nam cã lÞch sö l©u ®êi víi nhiÒu thµnh tùu vµ chiÕn c«ng huy hoµng rÊt ®¸ng tù hµo mµ mäi ngêi d©n ®Êt ViÖt ®Òu cÇn biÕt. Chñ tÞch Hå ChÝ Minh tõng nãi:
Theo yªu cÇu cña nhiÒu b¹n ®äc, Nh©n D©n ®iÖn tö sÏ lÇn lît giíi thiÖu kh¸i qu¸t toµn bé lÞch sö h¬n bèn ngh×n n¨m cña ®Êt níc ViÖt Nam. (Xem tiÕp)
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Thêi sù §êi sèng chÝnh trÞ Kinh tÕ - X· héi V¨n hãa - Khoa häc -
Gi¸o dôc
§Çu trang